การฝึกเตือนตนเป็นสิ่งสำคัญ

         เราอยู่ในโลกแห่งการรับรู้ สิ่งประดิษฐ์ที่มีเทคโนโลยีอันทันสมัยมากมาย ที่ชวนให้รัก,ชักให้เกิดความใคร่,พาใจให้ไหลหลง, ที่มากับ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ที่จัดเป็นวัตถุแห่งกาม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ของเรากระทบรับรู้สิ่งใหม่ๆเหล่านี้อยู่ทุกวันเสมอๆ แล้วรู้สึกยินดียินร้ายที่ใจ,มีพอใจหรือไม่พอใจ,มีความชอบใจหรือไม่ชอบใจ, จึงเกิดเป็นกิเลสกาม หรืออกุศลจิต เป็นเหตุให้เกิดกิเลสกามตัณหา เกิดอัตตาอคติ เกิดโลภะ เกิดโทสะ เกิดโมหะ เป็นความทุกข์ใจตามมา ทำให้จิตไม่สงบเพราะกิเลสเหล่านั้น พระพุทธองค์จึงได้ทรงสอนให้ละเสียซึ่งกิเลสกาม และละอกุศลธรรมทั้งหลาย การที่เราจะละได้ก็ต้องอาศัยการท่องภาวนา(เป็นการดำริชอบ)คือการท่องบ่นอยู่ในใจไว้เสมอๆ เป็นการอบรมตนเตือนตนเองสอนตนเอง อยู่เนืองนิตย์เรียกว่าการใช้ปัญญาอบรมสมาธิ เพื่อสร้างความรู้ตัวให้กับจิต(คือสัมปชัญญะ) อันเป็นเหตุให้จิตเกิดสติ ถอนความพอใจหรือความไม่พอใจ,ถอนความยินดียินร้าย,ถอนความชอบใจหรือไม่ชอบใจ,ในโลกแห่งการรับรู้ออกเสียได้ หรือคือการระลึกได้รู้ปล่อยวางในอารมณ์ เพื่อไม่ให้เกิดกิเลสกามตัณหา หรืออกุศลจิตที่ยังไม่เกิด ไม่ให้เกิดขึ้นอีก ที่เคยเกิดขึ้นแล้วจะไม่มาเกิดขึ้นอีก คำภาวนามีอยู่ว่า “ อย่ายินดียินร้าย...อย่าว่าร้ายใคร...อย่าคิดร้ายใคร...” ภาวนากันไว้นะจิตจะได้เกิดสติเป็นกุศลธรรม อันเป็นเหตุให้จิตเกิดความสงบสุขและนิ่ง(เป็นอธิจิต) และยังเป็นเหตุให้เกิดปัญญา(คืออธิปัญญา) รู้และเข้าใจในสภาวธรรม(คือสิ่งที่เป็นเองตามธรรมดาของเหตุปัจจัย) และหลักธรรมทั่งหลายได้ จึงเรียกว่ารู้ภาษาธรรม และมีวิหารธรรมเป็นเครื่องอยู่ของจิตคือสันติสุข และมีสติรู้ระวังไม่กระทำผิดศีล(คืออธิศีล) ดังนี้.

ดังคติธรรมคำกลอนมีกล่าวไว้อยู่บทหนึ่งว่า

ตนเตือนตน...ของตน...ให้พ้นผิด... ตนเตือนจิต...ของตนได้...ใครจะเหมือน
ตนเตือนตน...เตือนไม่ได้...ใครจะเตือน... ตนแชเชือน...ใครจะเตือน...ให้ป่วยการ.

หลวงพ่ออุดม มหาปุญโญ วัดป่าหนองเลง